Plan daltoński w przedszkolu
Plan daltoński w naszym przedszkolu
W naszym przedszkolu od lat realizujemy elementy planu daltońskiego. Co to jest? To praca polegająca na metodzie indywidualnej pracy dzieci. Autorką tego systemu jest Helen Parkhurst, amerykańska nauczycielka z przełomu XIX i XX wieku. Głównym jej celem było, aby nauczanie masowe zastąpić samodzielnym uczeniem się dzieci, pozwolić im uczyć się we własnym tempie i zachęcać do współpracy. Rolą nauczyciela zaś jest stymulowanie dziecka poprzez dawanie mu przykładów i krótkich podpowiedzi. Plan daltoński charakteryzuje się 3 równorzędnymi zasadami:
- Samodzielność
- Współpraca
- Odpowiedzialność
Założenia planu daltońskiego tworzą podstawy życia społecznego. To, czego dzieci nauczą się w przedszkolu czy w szkole, zaprocentuje w przyszłości. Jako członkowie dorosłej społeczności będą mogły wykazać się wiedzą i umiejętnościami. Nauczą się, że nie z każdym muszą się przyjaźnić, ale z każdym będą mogły i potrafiły współpracować.
W praktyce dokonujemy wizualizacji dziennych zadań. Dzięki temu dzieci uczą się planowania oraz czują się odpowiedzialne za ich wykonanie. Wiadomo, że to, do czego dochodzą samodzielnie, staje się łatwiejsze w zapamiętaniu. Jeśli zadanie jest zbyt trudne dla konkretnego dziecka, prosi ono o pomoc kolegów. W ten sposób dzieci w parach lub w małych zespołach uczą się współpracy. Nauczyciel też zawsze służy pomocą. W dziecku rośnie motywacja wewnętrzna, a to z procesu nauczania przeobraża się w proces uczenia się. Podczas nauczania według założeń planu daltońskiego nauczyciel bierze pod uwagę różnice wynikające z rozwoju dzieci. I tak, aby nauczanie i proces uczenia się były efektywne, dzieci muszą czuć się bezpiecznie. Nauczyciel wzmacnia wartość wychowanka. Aby dzieci mogły samodzielnie działać, muszą mieć poczucie niezależności. Musimy pamiętać o docenianiu każdego wysiłku dziecka, zachęcamy je i motywujemy do podejmowania kolejnych prób i osiąganiu celu.
W naszej codziennej pracy korzystamy z pomocy daltońskich, do których należą min.:
- Kolorowe dni tygodnia
- Zegar daltoński, który odmierza czas pracy na 5, 10, 15 i 30 minut
- Tablica zadań
- Tablica obowiązków (dyżurów)
- Tablica par wyznaczonych na dany tydzień
Ważna jest również aranżacja przestrzeni. Dzieci muszą mieć dostęp do tablicy zadań, niezbędnych materiałów, które im udostępniamy oraz do kącików tematycznych. Elementy planu daltońskiego możecie Państwo wykorzystać również w domu. Można dziecku wytyczyć zadania na dany dzień, czy dla starszego dziecka na tydzień. Uczy to dziecko planowania własnej pracy. Nie ingerujemy w czas wykonywania tych zadań, a w określonym wcześniej terminie rozliczamy. Motywujemy dziecko, chwalimy i zachęcamy, aby zawsze dokończyło rozpoczęte zadanie.
Beata Sypułek
Tekst napisany w oparciu o:
- Helen Parkhurst „Wykształcenie wg planu daltońskiego”
- Roel Rehner „Edukacja daltońska w przedszkolach”
- Roel Rehner, Hans Wenke „Pedagogika planu daltońskiego”
- Anna i Robert Sowińscy „Od nauczania do uczenia się. Nasz plan daltoński”